Leven zonder irritaties, zou dat niet mooi zijn? Ik heb een browserextensie geschreven die daar een beetje voor kan zorgen. Verder in deze editie: een ontbijt, een asociale koe én een hond die niet van augurken houdt.

Veel plezier met deze Circulaire!

Een gerepareerd internet

Ik was afgelopen donderdag bij de privacyrede van Marleen Stikker in Utrecht. Stikker heeft een boek geschreven met de titel Het internet is stuk, maar we kunnen het repareren. Net zoals twee jaar geleden, toen ze te gast was bij Zomergasten, is Stikker erg goed in het in heldere taal uitleggen wat er de afgelopen 25 jaar mis is gegaan met het internet. En hoe het internet van een plek om vrij van gedachten te wisselen met ruimte voor alle stemmen, langzaam verandert in een massaal spionagenetwerk dat onze democratie bedreigt.

Advertenties

Hoe heeft het zover kunnen komen? Targeted advertisements zijn naar mijn mening een van de grootste problemen. Er werd ons verteld dat al dat getrack hard nodig was, want dan kunnen adverteerders betere reclames maken, speciaal voor ons. Superhandig, want als je net een paar badhanddoeken hebt gekocht wil je echt graag nóg een stapel badhanddoeken.

Beetje jammer dat er een miljardenindustrie is ontstaan rond dat rare idee. Uit onderzoeken en journalistiek graafwerk blijkt dat de advertentie-industrie er rare praktijken op nahoudt en de wet overtreedt, zoals recent te lezen was in een onderzoek van de Noorse Consumentenautoriteit. Maar dat lijkt allemaal maar weinig te veranderen.

Inmiddels is 'iedereen bespioneren en die data verkopen aan de hoogste bieder' het businessmodel geworden van twee enorme bedrijven: Google en Facebook.

Maar zo geweldig is dat businessmodel helemaal niet. Zelfs niet voor de adverteerders.

Want wat blijkt? Op die zogenaamde 'gepersonaliseerde' advertenties klikken vooral veel robots en mensen van 'clickfarms' in lagelonenlanden. En als adverteerders niet worden geflest door bots en clickfarms doen de technologieplatforms dat zelf wel: Facebook vertelde uitgevers jarenlang dat ze allemaal moesten omschakelen naar video omdat de cijfers zo goed waren. Die cijfers bleken tot 80% hoger te liggen dan de werkelijkheid.

We hebben dus veel geld geïnvesteerd in iets wat griezelig veel wegheeft van de keisnijder van Jeroen Bosch. En ondertussen hebben we onze privacy ingeruild voor gebakken lucht.

Traditionele advertenties, die uitgaan van de context waarin ze zich bevinden in plaats van een 'profiel' van een individuele gebruiker werken net zo goed, of nog beter. Op zich niet zo gek, dat een advertentie voor een zonvakantie in een reisprogramma, of een banner voor kookwekkers bij een recept het goed doet. Het is dan ook goed nieuws dat de STER gaat stoppen met adverteren op basis van tracking cookies en profielen.

Anyway, er moet dus iets gebeuren. En een groot deel van die veranderingen moet plaatsvinden vanuit instanties en overheden. Wat Marleen Stikker goed opmerkte is dat het heel raar is dat er voor grote ICT-projecten nauwelijks werk wordt gemaakt van de effecten op de privacy, terwijl voor elk groot bouwproject een milieueffectrapportage wordt opgesteld.

Surfen zonder irritatie

Maar je kan zelf ook iets doen. De makkelijkste manier om jezelf te wapenen is door een adblocker te installeren (voor de browser op je laptop raad ik uBlock Origin aan). Behalve dat je dan niet overal wordt gevolgd door trackers worden sommige sites ook opeens tien keer zo snel omdat vertragende advertenties worden geblokkeerd.

Maar sommige dingen lossen adblockers niet op. Daarom heb ik ook een tooltje geschreven dat ik inmiddels al een paar jaar zelf gebruik, maar dat voor jullie wellicht ook handig is: Nagfree.

Nagfree is een extensie voor Chrome (uitsluitend desktop / laptop) waardoor websites minder irritant zijn. Voor iedereen die ooit Greasemonkey heeft gebruikt: mijn extensie lijkt daar veel op.

Er zitten zo'n 35 scriptjes in mijn extensie. Dit zijn een paar highlights:

• Alle cookies op NPO-sites worden automatisch geweigerd.

• Die stressbannertjes op Booking.com dat je ECHT NU een hotel moet boeken verdwijnen.

• Die lange stukken op groene.nl krijgen een leestijd.

Het is allemaal niet perfect. Sites veranderen nog wel eens, en dan zijn mijn scriptjes ook stuk. En ik heb het niet uitgebreid getest, dus het zou goed kunnen dat het bij jou niet werkt. Het is echt een eerste versie.

Maar het is in ieder geval íets waardoor je het gevoel krijgt dat het internet minder stuk is. En dat je het een beetje hebt gerepareerd.

Hier lees je hoe je mijn extensie kunt installeren.

Mediadieet

De media die ik de afgelopen weken consumeerde.

• 🎨Jonge Rembrandt. Tentoonstelling met werk van de jeugdige Rembrandt in de Lakenhal in Leiden. Heel veel geleend werk, en een fraaie selectie met prenten en tekeningen. Maar sowieso leuk om eens in het vernieuwde museum te zijn, al was het alleen maar vanwege het fantastische werk van de mij nog niet eerder bekende Hendrik Valk. Hij maakte werk dat nét niet tot de Stijl-groep van Theo van Doesburg en Piet Mondriaan hoorde. De expo van Rembrandt is tot 9 februari te zien, Hendrik Valk altijd. (★★★☆)

• 🛴Children’s Games. Video-expositie van Francis Alÿs in Eye Amsterdam. Alÿs maakt al meer dan 20 jaar video's over de spelletjes die kinderen over de hele wereld spelen. Van vliegeren in Afghanistan tot stenen ketsen in Marokko. Simpel en toegankelijk werk, soms wel wat klunzig gefilmd. Let vooral (niet) op de kinderen die in Venezuela een heel gruwelijk spelletje spelen met sprinkhanen. Tot 8 maart. (★★★☆)

• 🦛Een nijlpaard kon lachen. Podcastserie over de ondergang van televisie quiz Waku Waku en de setdresser van die serie. Misschien is het omdat ik gewoon geen gevoel voor humor heb, maar ik had pas na een tijdje door dat het een satire is op podcastseries als Bob of De brand in het landhuis. En zo grappig vind ik deze van dik-hout-zaagt-men-planken humor eigenlijk niet. (★★☆☆)

• ⬛️Buitenplaats Doornburgh. Voormalig klooster in Maarssen, omgebouwd tot 'buitenplaats voor kunst en wetenschap'. Tot 29 maart is de expositie Endless Life te zien, met werk van onder andere Daan Roosegaarde. De expo is prima, maar de belangrijkste attractie is het prachtige serene gebouw in de stijl van de Bossche School. Open op vrijdag, zaterdag en zondag. (★★★☆)

De beste linkjes

David Bowie

• Om meer bezoekers naar de bioscoop te trekken in de eighties en nineties lieten Ghanese bioscopen hun eigen posters schilderen. Met het plot van de film hadden ze meestal weinig te maken.

• Studenten van de universiteit van Darmstadt hebben een site gebouwd met alle kunst ter wereld, gebaseerd op data van Wikidata en Wikimedia Commons: openArtBrowser. (via MaartenD).

• Brand New blogt over nieuwe huisstijlen en heeft een paar fijne artikelen over de beste en slechtste identities van 2019. (via Halfvet)

• Het Oostenrijkse dorpje Hallstatt (780 inwoners) lijkt nogal op de wereld van Disneyfilm Frozen. Het gevolg? Tot 30.000 Chinese toeristen per dag.

Bob Dylan

• Marjolein van de Water was zeven jaar correspondent voor de Volkskrant in Zuid-Amerika. Nu blikt ze terug: de wereld kent een chronisch gebrek aan toehoorders.

• Ross LaJeunesse was sinds 2008 hoofd internationale zaken voor Google. In de afgelopen 12 jaar zag hij het bedrijf veranderen. Ooit was het motto 'Don't be evil', maar tegenwoordig is dat vooral een leuke slogan voor de marketingafdeling. Dus hij vertrok en schreef over zijn ervaringen.

• De progressieve Italiaanse politici Laura Boldrini wordt al jarenlang belaagd op sociale media. Daar heeft ze genoeg van, dus ze maakt bekend wie haar belagers zijn en klaagt ze aan.

"Weird Al" Yankovic

• Merkel is superblij met deze spiegel die ze kreeg van Erdogan. (via Kustaw)

• Als je geen zin hebt in échte Tokkies of social justice warriors in je tijdlijn zijn er nu twee hele handige Twitterbots: @Wokebot en @Realistbot. (via Jerry)

• Only in America: koop een huis van $130.000 en je krijgt er een gratis pijporgel bij. (via Lotte)

• Een fascinerend antwoord op de vraag waarom sommige veganisten vijgen niet vegan vinden.

R.I.P. Peter Pussolini

Vorige week bereikte de redactie van De Circulaire het droevige bericht dat Peter Pussolini is ingeslapen. Peter was de kat van trouwe lezer Marloes, en daarmee dus ook een vriend van De Circulaire. De chef kattengifjes en de hoofdredacteur van deze nieuwsbrief wensen Marloes veel sterkte met dit verlies.

De beste kattengifjes

De dierenvriendin Lotte Belice had heel veel leuke gifjes, maar géén toereikende katten. Wel drie verschillende dieren!

Hebben we wel eens een olifant in De Circulaire gehad? In ieder geval niet zo'n ploert als deze.

En we hebben ook nog nooit een koe gehad, en zeker niet dit asociale kalf.

Ik ben zelf enorm fan van de combinatie Liefde & Passie rogge-volkorenbrood met extra belegen kaas, roomboter, mosterd en zoetzure augurkjes. Deze hond is dat niet.

Dat wie it!

De volgende Circulaire verschijnt op maandag 10 februari (tevens de verjaardag van mijn schoonvader alvast gefeliciteerd!).

Ook is er die dag een cursus: 'formulieren met Adobe Acrobat'. Want u vraagt zich wellicht af: kunnen mijn papieren formulieren niet ook digitaal? Ja, dat kan! Namelijk met het bestandsformaat 'P.D.F.'. En dat mét de uitstraling van uw huisstijl op papier. Een dag cursus kost slechts €695 (u krijgt daar geen software bij), maar als de leerdoelen al zijn bereikt mag u wellicht al eerder naar huis.

Formulier ze!