De Circulaire #232: de Bakkus-editie 🍇

Hallo! Wij zijn ons huis uitgezet! Nou ja, tijdelijk dan. Want op het moment dat u dit leest worden onze badkamer en toilet verbouwd. We zitten daarom een maandje in het huis van vrienden, in het statige Amsterdam Oud-Zuid. Tijd om hier uitgebreid oesters en champagne te gaan nuttigen heb ik niet, want ik ben druk bezig met de opbouw van weer een nieuw project. Namelijk Bakkus voor Cinekid, dat eind deze week daar in première gaat. Over Bakkus leest u alles in deze nieuwsbrief, maar ik heb natuurlijk ook gewoon leuke linkjes en kattengifjes.

Veel plezier met deze Circulaire!

Bakkus, de verhalenverslinder

Ergens diep in het Medialab van het Cinekidfestival leeft een vreemd wezen dat dol is op verhalen. Hij eet ze op, herkauwt ze, en maakt er dan hele rare nieuwe vertelsels van. Vooral op verhalen van kinderen is hij erg dol. En ook heel leuk: ook jij (en/of je kind) kan daar aan meedoen!

Van concept naar productie

Hoe is Bakkus ontstaan? Daarvoor moeten we zes maanden terug in de tijd. Er was een open call van Cinekid. Samen met het Amarte Fonds maakten zij €12.000 beschikbaar voor een nieuwe installatie op het festival. Ik diende Bakkus in samen met mijn audiocollectief, en tot mijn grote verrassing waren wij één van de twee winnaars.

Toen begon het daadwerkelijke bouwen, en het finetunen van het concept dat wij hadden.

En wat was dat voor concept?

We wilden graag een verhalenmachine bouwen die op basis van AI samen met kinderen een verhaal kon vertellen. Volledig schermloos, alleen op basis van audio en spraak. Bakkus begint een verhaal te vertellen op basis van een prompt die gaat over het verleden of de toekomst (het thema van Cinekid dit jaar is ‘tijdreizen’). Vervolgens vraagt hij om input van het kind, die dat mag roepen in de microfoon. En zo gaat het nog een paar rondes door. Één verhaal duurt ongeveer een minuut of drie. Het hele verhaal wordt ondersteund door spannende muziek en lichteffecten.

Het vinden van een stem

Aan het bouwen van elk project gaat altijd een fase van onderzoek vooraf. Natuurlijk had ik al een hoop ervaring opgedaan met generatieve audioprojecten dankzij DRIFT, ons audioproject dat vorig jaar in prèmiere ging tijdens IDFA Doclab en afgelopen week op het Nederlands Filmfestival stond (het Gouden Kalf ging helaas naar een ander mooi project).

Toch had Bakkus weer nieuwe uitdagingen. In tegenstelling tot DRIFT is Bakkus volledig realtime: hij moet snel kunnen reageren op de input van kinderen, want je wilt niet al te lang wachten op een nieuw verhaal.

Ik had mezelf ook een andere uitdaging gegeven: ik wilde graag kijken of ik één of meerdere AI-componenten kon laten draaien met lokale modellen en/of Europese alternatieven. Dan hoeft er namelijk geen data te worden verzonden naar de bekende grote (Amerikaanse) techbedrijven. Iets waar we met z’n allen echt vanaf moeten.

Dat bleek echter geen sinecure, en spoiler alert: uiteindelijk draait alle AI-technologie van Bakkus toch weer op de infrastructuur van de bekende grote Amerikaanse techbedrijven.

Om een voorbeeld te geven: een belangrijk onderdeel van de ervaring is een goede vertelstem (text-to-speech). Die stem moet:

1. Goed werken in het Nederlands en ook mooi kunnen vertellen (dus geen robotstem)

2. Bij voorkeur gekloond kunnen worden van een bestaande stem

3. Betaalbaar zijn

4. Snel zijn (want je wilt niet dat een kind heel lang moet wachten op het verhaal)

5. In staat zijn om elke dag urenlang stemmen te genereren

Die combinatie van eisen bleek helaas maar op één plek te vinden: de stemmen van het bedrijf Elevenlabs (waar we ook DRIFT mee hebben gebouwd). Inderdaad, toch weer een Amerikaans (voor het grootste deel) techbedrijf. En dat vind ik echt heel jammer. Want ik ben ervan overtuigd dat dit echt wel technologie is die in Nederland -of op z’n minst Europa- gebouwd zou kunnen worden. Misschien dat ik het wel zelf had gedaan, met meer geld en tijd. Maar goed, dat halve jaar en die €12.000 besteedde ik natuurlijk liever aan een toffe ervaring voor de kinderen.

Hoe dan ook: vanaf zaterdag 18 oktober kun je Bakkus gaan ontmoeten. Het Medialab is van 18 tot en met vrijdag 24 oktober elke dag open van 10.00 tot 16.00. Tickets koop je hier.

En laat even weten als je komt, misschien dat de maker er ook wel is ;)

Bezoek DRIFT Live tijdens het Warming Up Festival in Utrecht

Een ruime week geleden stonden we met onze liveshow DRIFT Live in de Utrechtse Stadsschouwburg. Het was een prachtige avond (een liveimpressie volgt nog). We waren uitverkocht, dus wellicht heeft u ons gemist. Gelukkig komt er een herkansing, en wel tijdens het Warming Up Festival. Wederom in de Stadsschouwburg in Utrecht, op vrijdag 31 oktober.

De beste linkjes

• Chris Spargo maakt sinds een klein jaar uitstekende uitlegvideo’s op YouTube. Als je Tom Scott, Technology Connections of Map Men leuk vindt dan is dit zeker iets voor jou. Zoals bijvoorbeeld de video over waarom Snickers in het VK vroeger Marathon heette. (En misschien Twix in Nederland vroeger Raider?) (via de Chef K.)

• Voor alle muzieknerds: hoe je Enola Gay van Orchestral Manoeuvres in the Dark zo waarheidsgetrouw namaakt met alle juiste synthesizers.

• Voor de Japannerds: alle deuntjes die je hoort op de Yamanote line in Tokyo.

• Zijn producten van 50 jaar geleden echt zoveel beter dan nu? Deze twee mannen deden de test.

• The Economics of Everyday Things is één van mijn favoriete podcasts. Je komt superveel te weten over dingen waar je normaal nooit over na zou denken. Zoals bijvoorbeeld hoe een Amerikaanse megachurch werkt. Wie gaat dit idee jatten voor een Nederlandse podcast?

• Weinig kunstenaars hebben mij zo geïnspireerd als Brian Eno. Heel tof dus dat je anderhalf uur kunt luisteren naar een interview afgenomen door Ezra Klein.

• Zitten we inmiddels in de laatste dagen van social media? Ik mag het hopen!

• Jimmy Kimmel werd van de buis gehaald door dreigementen vanuit de regering-Trump. Hij kwam terug, en zijn terugkomstspeech is het zeker waard om even helemaal te kijken.

• Edward Packard (de uitvinder van de Choose your Own Adventures-boekenserie) is negentig en schreef daarom negen dingen die hij heeft geleerd. (Ik schreef er ooit 40 toen ik 40 werd, amateur!)

• Mag je de democratie verdedigen met niet-democratische middelen, en zo ja, waar vecht je dan nog voor? Die vraag stelde Sheila Sitalsing zich af in de Abel Herzberglezing van dit jaar.

• Bedek de hele wereld met graffiti op Wplace. (via Rutger Otto)

• Heerlijk verhaal: na vier jaar is eindelijk het raadsel opgelost wie toch die vreemdeling was die opeens opdook op bruiloftfoto’s.

• Actueel spelletje: raad of de quote van Trump, Elon Musk of Hitler is.

• Ben je een robot? Weet je het zeker? Doe dan dit stomme spelletje.

• Hoe bedoel je dat ik mijn huwelijksgeloften heb geschreven met ChatGPT?

De beste kattengifjes

Zoals altijd verzameld door mijn geweldige Chef Kattengifjes, die op dit moment bij een concert is van het Britse R&B trio FLO. Gelukkig had ze ook nog tijd om leuke gifjes te verzamelen!

Deze kat zit ook lekker gifjes te bekijken.

Deze kat is geen fan van (denk ik?) roomijs.

De grote katten-leguaan-swap goocheltruc.

En dat was het!

De volgende Circulaire komt uit op maandag 20 oktober. En dan is het feest, want vanaf dan is eindelijk het tijdschrift waar ik het afgelopen half jaar hard aan heb gewerkt te bestellen! Hoe dat allemaal werkt kunt u allemaal lezen in die editie.

Tot dan!