De Circulaire #187: de viersterreneditie ⭐️⭐️⭐️⭐️

Hallo!

Het is de viersterreneditie! Zoals u weet is de enige correcte manier om kunst, of dat nou films, podcasts of games zijn, op een schaal van 1 tot 4 sterren te beoordelen. En deze editie is heel bijzonder, want ik heb een boek, een plaat en nog een boek die alledrie vier sterren krijgen.

Maar als u niet van sterren houdt heb ik ook nog gewoon linkjes en katten enzo.

Veel plezier met deze Circulaire!

Ik las de afgelopen tijd het boek Four Thousand Weeks van Oliver Burkeman. De ondertitel is Time management for mortals. Eigenlijk is dat een wat misleidende titel. Ik dacht dat dit een boek zou zijn over hoe je efficiënt je tijd kan indelen, en dingen voor elkaar kan krijgen. Een soort van Gettings Things Done (David Allen, 2002) of Building a Second Brain (Tiago Forte, 2022).

Maar dat is Four Thousand Weeks hélemaal niet. Het gaat zeker over tijdmanagement, maar dan filosofisch. Burkeman haalt er Heidegger en een hoop andere wijze mensen bij om een heel ander verhaal te vertellen, namelijk over hoe we onszelf in de hedendaagse kapitalistische efficency-maatschappij voor de gek houden dat we eindelijk aan de dingen die we écht willen toe gaan komen als we onze tijd maar efficiënt genoeg indelen.

Burkeman noemt dit de paradox van de beperking: hoe meer je tijd onder controle probeert te krijgen, hoe stressvoller en frustrerend je leven wordt. Die paradox is nog veel evidenter geworden door het internettijdperk. Dankzij de moderne techniek kunnen we onze tijd een stuk efficiënter gebruiken, maar alle tijd die daardoor vrijkomt wordt gevuld met eindeloos veel nieuwe keuzes. Denk maar aan e-mail: je kunt veel meer berichten lezen en beantwoorden dan voorheen, maar je krijgt ook veel meer berichten dankzij datzelfde medium.

Er zijn eindeloos veel keuzes bijgekomen, maar de tijd die we hebben is nog steeds beperkt. Daar komen die 4000 weken vandaan (het totaal aantal weken dat een gemiddeld mensenleven kent). De filosoof Heidegger betoogde dat we die beperkte tijd niet eens hebben, we zijn die tijd. Dat is namelijk dat wat ons mens maakt: al die kleine keuzes die we maken waardoor een eindeloze stroom aan mogelijke levens niet gebeurt.

En dat kan dan ook verlammend werken. Want in die zee van keuzes die we kunnen maken is het verleidelijk om “alle opties open te houden”. De relatie die je mogelijk kan hebben, het meesterwerk dat je mogelijk kan creëren, de ideale baan die je kan hebben; wat je in je hoofd voorstelt is eindeloos veel beter dan die onhandige, faalbare en gelimiteerde werkelijkheid.

Volgens Burkeman zit juist daarom de betekenis van het leven in het maken van keuzes, ook als je er niet zeker van bent. Dat noemt hij ook wel the joy of missing out (in plaats van the fear of missing out). Als je nooit zou hoeven te kiezen wat je moet missen in je leven dan betekenen je keuzes ook niks. “Alle opties open houden” is een manier om te veinzen dat je controle hebt in plaats van dat je jezelf committeert aan dingen die pijn, ellende en onzekerheid kunnen veroorzaken.

Daar zit dan ook gelijk een andere gekke paradox in die ik zelf vaak ben tegengekomen. Namelijk dat je dingen die belangrijk zijn uitstelt. Of waar je geen zin in hebt. Wat ogenschijnlijk heel gek klinkt. De dingen die je belangrijk vindt zou je toch juist leuk moeten vinden? In plaats daarvan zoek je afleiding en zit je weer te scrollen door het nieuws of op een sociaal medium. Burkeman beargumenteert dat die afleidingen (zoals social media) niet de reden zijn van de afleiding, maar dat het de plekken zijn waarin we vluchten omdat we niet willen aanvaarden dat er limieten zijn, dat wat je gaat maken niet hetzelfde gaat zijn als wat er in je hoofd zit.

Zolang je jezelf voor de gek blijft houden dat de echte betekenis van je leven, en die mooie momenten allemaal in de toekomst liggen dan hoef je jezelf ook niet te confronteren met wat er echt gaat gebeuren: je leven werkt niet toe naar een zinvol moment van waarheid waarop je alles opeens zal begrijpen. Je leven werkt toe naar het onvermijdelijke moment van de dood.

Dat klinkt nogal donker. En wellicht dat je veronderstelt dat je dus continue bezig moet zijn met dat alles betekenis moet hebben in het leven, omdat het maar zo kort is en elke keuze definitief is. Burkeman betoogt dat de enige manier om daar mee om te gaan precies het omgekeerde is: het mens-zijn is een pijnlijke ziekte, maar het is alleen ondragelijk als je het idee hebt dat er een medicijn voor is. Uiteindelijk maakt het allemaal niks uit: we gaan allemaal dood, en over duizend jaar is alles wat je ooit hebt gedaan vergeten door iedereen. Maakt het dan uit dat je jezelf nu continue druk maakt over de vraag of je wel met betekenisvolle dingen bezig bent?

Niet alles hoeft betekenis te hebben. Ik ben blij dat het in Nederland (in tegenstelling tot de Verenigde Staten) normaal is dat mensen op vakantie gaan omdat ze dat leuk vinden, en dat niet hoeven te verantwoorden met zinnen als: "ik ga op vakantie zodat ik straks beter uitgerust mijn werk kan doen". Vakantie kan toch ook gewoon leuk zijn en niet als doel hebben dat je jouw werk beter doet? En hetzelfde geldt voor hobbies. Als je het leuk vindt om te voetballen, te zingen of te acteren hoef je toch niet net zo goed als Messi, Adele of Ryan Gosling te worden? Hoe erg is het als je veertig jaar tennis speelt en er nooit echt goed in wordt? Het kan toch ook gewoon leuk zijn om een balletje te slaan en daarna een biertje te gaan drinken?

En ook daar ligt denk ik de kern van veel van de problemen die Burkeman aanstipt in onze moderne maatschappij: we zijn veel te veel met onszelf bezig. Nelson Mandela zei ooit dat de betekenis van ons leven bestaat uit het verschil dat we maken in de levens van anderen. Het is een cliché voor op een tegeltje, maar waar is het wel. Tijd is niet iets om te sparen, maar om te delen.

Four Thousand Weeks: Time Management for Mortals van Oliver Burkeman verscheen in 2021. Het is in het Nederlands uitgegeven door Maven Publishing. (★★★★)

Ik luisterde de afgelopen weken veel naar I’ve Got Me van de Amerikaanse singer-songwriter Joanna Sternberg. Het is een korte plaat, 12 liedjes in iets meer dan een half uur. Spaarzaam georkestreerd rondom Sternberg’s akoestische gitaar -en pianospel. Op I’ve Got Me gebeurt iets wat zeldzaam is en daarom heel bijzonder: met hele simpele woorden en melodieën iemand emotioneel kunnen raken. Sternberg’s teksten zijn simpel, soms op het kinderlijke af. Ook diens stem draagt daar aan bij, die sterk doet denken aan die andere Joanna: Newsom (waar blijkbaar binnenkort eindelijk een nieuw album van verschijnt). Die stem en simpele teksten zijn ook verraderlijk, want als je goed luistert gaan ze over diepe, heftige emoties als (zelf)afwijzing. In de recensie op Pitchfork wordt het goed samengevat: Sternberg maakt muziek zoals Kimya Dawson of the Magnetic Fields, maar dan zonder humor: het is pijn en vreugde zonder een clou. (★★★★)

Ik dacht: er zijn weinig mensen in de recente geschiedenis die zoveel invloed hebben gehad als Koningin Victoria van het Verenigd Koninkrijk (1819 - 1901), daar moet ik eens een boek over lezen. Min of meer op goed geluk koos ik Victoria The Queen van de Australische journalist Julia Baird. Een pil van bijna 700 pagina’s waar ik echter zo doorheen blies. Baird heeft die pagina’s namelijk bezaaid met anekdotes, trivia en heerlijke schandaaltjes over de vele mensen uit Victoria’s leven. Het maakt het niet alleen een genot om te lezen, maar helpt ook om te onthouden wie al die mensen zijn. Want geef toe, je herinnert je premier Lord Gladstone sneller als je weet dat hij extreem religieus was en permanent diarree had. Victoria The Queen leest alsof je een Netflix-serie kijkt van de makers van The Crown. Maar vooral lees je in dit boek wie Victoria echt was. Niet de karikatuur die de geschiedenis van haar heeft gemaakt maar een echte vrouw van vlees en bloed.

Victoria The Queen van Julia Baird verscheen in 2016. Een Nederlandse vertaling verscheen in 2017 bij Nieuw Amsterdam. (★★★★)

De beste linkjes

• MyHouse.WAD is een door een fan gemaakte uitbreiding voor de jaren-negentig shooter DOOM. Maar die omschrijving doet het echt tekort, want MyHouse.WAD is meer een nieuw genre van storytelling. De video duurt bijna twee uur, maar ik beloof dat het kijken het waard is. (via David)

• Een anoniem persoon werkt maanden op de zuidpool en blogt daarover op de site met de toepasselijke titel brr (via de Chef K.)

• Todd Vaziri maakt special effects voor filmfranchises als Star Wars en Star Trek. In deze video doet hij uit de doeken hoe dat werkt.

• Nu we het toch over Star Wars hebben: dit is hoe je een immersief pretpark ontwerpt gebaseerd op die filmreeks.

• Tyler gaat ver, écht heel ver, om uit te zoeken waarom een voetgangersbrug op een schijnbaar willekeurige plek over de snelweg is gebouwd.

• The Verge onderzoekt hoe Google Search zo groot heeft kunnen worden en waarom die tijd nu voorbij lijkt.

• In de VS zijn mensen zo gehersenspoeld over vaccins dat meer dan een derde hun honden niet meer wil inenten vanwege angst voor autisme (bij de hond).

• Jan van der Schaar schreef in 1988 een dun boekje dat de basis zou worden voor het huidige neoliberale woningbeleid (en de daardoor veroorzaakte woningcrsis). Maar Jan heeft het allemaal destijds zo niet bedoeld.

• Wat de kus van Luis Rubiales op de mond van Jennifer Hermoso zegt over de man-vrouw verhoudingen in Spanje.

• Waarom zijn Amerikanen zo naar tegen elkaar en wat heeft dat te maken met morele opvoeding?

• Ik wist even niet welke van deze drie dingen ik belangrijker vond dus ik link ze gewoon alledrie:

  • Door een lek bij het Kadaster was het kinderlijk eenvoudig om privégegevens zoals woonadressen van mensen te achterhalen.

  • De marechaussee heeft zeven mensen onterecht ervan verdacht dat ze bij een klimaatprotest waren, omdat hun foto’s op sociale media een beetje leken op mensen die bij het protest waren.

  • In het Verenigd Koninkrijk zijn er nu vergevorderde stappen om instant messaging-diensten met end-to-end encryption te dwingen “lekken” open te houden zodat de geheime diensten mee kunnen snuffelen.

• Ryan vloog naar restaurants in heel Amerika die één ster kregen met als enig doel: er eten en dan tóch een vijfsterrenrecensie achterlaten.

• Deze week leerde ik dat een motief op wegwerpkoffiebekertjes een jaren-negentig designicoon is.

• En ik leerde ook dat een Duits jaren-tachtig new waveliedje het mysterieuste nummer op het internet is.

• Hoe wordt de metro van Tokyo schoongemaakt? (er komen eetstokjes in voor!)

• Hee Reddit, wat klinkt als slangeolie (oplichterij) maar werkt echt?

De beste gifjes

Lotte Belice, mijn fantastische chef kattengifjes, heeft groene vingers! Toen ik de finishing touch voor deze nieuwsbrief schreef ging ze nog even “wroeten” in de geveltuin. Gelukkig wroette ze ook nog even op het internet naar de beste gifjes!

Voor deze jongen hoef je niet te wroeten, die duikt vanzelf overal op.

Voor deze moet je even goed zoeken.

En deze is zo in your fucking face dat je ‘m niet kunt negeren!

En dat was het!

Maandag 18 september is het zover! Inspiratie is wel het sleutelwoord. Tweevoudig Olympisch kampioen Harrie Lavreysen opent de dag. Daarna zijn er inspirerende sessies als “Help! Een irregulaire cornea”, “Ben jij al een kameleon?”, “In 45 minuten de wereld rond met myopie” en natuurlijk “Schilderen met een visuele beperking” (4x). De dag wordt knallend afgesloten door Victor Mids van “Mindf*ck”.

Ik heb het natuurlijk over dit evenement van een contactlenzenspecialist. Maar als u het allemaal niet zo ziet zitten kunt u gewoon uitkijken naar de 188-ste Circulaire die op diezelfde dag in uw mailbox verschijnt

Tot dan!